Uczestnictwo w objazdach i warsztatach, jak też pozaformalne, kuluarowe rozmowy zainicjowały formułę rastru, którego niektóre moduły mają szansę przekształcić się w stałą współpracę. Wyartykułowane zostały rozmaite deficyty, niedomagania, ale też potrzeby muzealnictwa społecznego, które powinny stanowić bazę do przedłożeń i rekomendacji na różnych poziomach prawno-administracyjnych, także systemowych.

Przyjęta podczas ostródzkiego spotkania formuła objazdów wydaje się być dobrą praktyką przy tego rodzaju działaniach formujących sferę muzealnictwa społecznego. Tworzy się w ten sposób kontekst bezpośrednich odniesień i realna płaszczyzna do dyskusji o potrzebie i możliwościach współdziałania dla wspólnego pożytku muzealników społecznych i społeczności lokalnych. Czytelne było to podczas wizyt studyjnych w Muzeum Regionalnym w Suszu, jak też w Gospodarstwie Agroturystycznym „Skansen Pomezania” i Salce Muzealnej Iławy.

Istotnym wątkiem ostródzkiego spotkania była prezentacja idei Centrum Interpretacji Dziedzictwa w Glaznotach „Dom nad Gizelą”, jako centrum edukacyjno-zarządczego Ekomuzeum Doliny Rzeki Gizeli, powstającego przy wsparciu Gminy Ostróda. Formuła relacyjnego muzeum rozszerzonego otwiera nowe możliwości interpretacji i powiązania zasad muzealnictwa społecznego z ideą społecznych opiekunów zabytków, w proponowanej formule – społecznych opiekunów dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego. Być może doświadczenia projektu glaznockiego będą mogły stać się źródłem rozwiązań systemowych w zakresie przepisów prawa o muzealnictwie oraz ochronie i opiece nad zabytkami.

Komunikat w tej sprawie, jako pokłosie projektu Małe Muzea Federacja, powinien trafić do Narodowego Instytutu Muzeów, Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz polskich komitetów ICOM i ICOMOS.

Rekomendacje dla państwa (regulacyjne):

1. Uwzględnienie muzealnictwa społecznego w regulacjach znowelizowanych ustaw o muzeach oraz ochronie i opiece nad zabytkami, jak też w ustawach o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz o pożytku publicznym i wolontariacie.

2. Aktywowanie i wdrożenie w życie horyzontalnej międzyresortowej Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego z 2011 roku.

3. Zbudowanie i wdrożenie rządowego programu nawiązującego do programu z 1999 roku „Świadome kształtowanie krajobrazu i ochrona krajobrazu historycznego”.

Rekomendacje dla samorządów:

1. Planowa, strategiczna współpraca z organizatorami społecznych kolekcji jako twórcami przemysłów kreatywnych, służących rozwojowi lokalnych potencjałów społeczno-gospodarczych.

2. Uwzględnianie muzeów społecznych, kolekcjonerów i regionalistów jako partnerów w budowaniu strategii i programów rozwoju gminy.

3. Wspieranie przez JST (Jednostki Samorządu Terytorialnego), także finansowe, utrzymania i rozwoju muzeów społecznych.

4. Oddawanie regionalistom w zarząd/użyczenie (na koszt JST) obiektów gminnych do celów edukacyjno-ekspozycyjnych – w formule resursy lub UrbanLabu.

Rekomendacje dla muzeów społecznych, kolekcjonerów i miłośników dziedzictwa:

1.Wzmacnianie swojej pozycji w otoczeniu lokalnym poprzez wychodzenie z inicjatywami do społeczności lokalnych, poza ścisły krąg miłośników, budowanie strategii włączania się w życie społeczne mieszkańców i samorządu.

2. Wnioskowanie do organów uchwałodawczych i wykonawczych gminy o uwzględnianie aktywności muzeów społecznych, kolekcjonerów i regionalistów w budowaniu strategii rozwojowych.

3. Sieciowanie aktywności w swojej miejscowości i między miejscowościami, w których istnieją potencjały i potrzeby zajmowania się dziedzictwem, organizowanie wspólnych przedsięwzięć.

4. Nawiązywanie współpracy z partnerami zagranicznymi, w celu poszukiwania innowacyjnych formuł działania.

5. Przygotowanie wspólnego komunikatu do wszystkich szczebli JST (gminy, powiaty, urząd marszałkowski) przez muzea społeczne, NGO / organizacje pozarządowe, kolekcjonerów i regionalistów w pilnej sprawie organizacji konferencji regionalnej o roboczym tytule „Muzea społeczne motorem rozwoju regionalnego”.

MEDIA DLA DEMOKRACJI

Działamy dzięki dotacji otrzymanej z programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy Norweskich!